Project Durf!
Het IJslands preventiemodel op Urk
Toen ik 2017 een artikel in de Volkskrant las over het IJslands Preventiemodel dacht ik meteen ‘dit is wat voor Urk’. 20 jaar geleden kwam het gros van de IJslandse jongeren in de hoofdstad in de weekenden bijeen om elkaar te ontmoeten, maar ook om veelvuldig alcohol te nuttigen en verdovende middelen te gebruiken.
IJsland was koploper in de wereld op dit vlak. De overheid heeft toen voor een majeure aanpak gekozen waarbij de bevolking en organisaties werden betrokken. Verschillende onderzoeken werden gedaan naar de juiste aanpak. Uitgebreide enquetes onder jongeren werden afgenomen en de data kwamen binnen twee maanden beschikbaar, zodat ook vlot geacteerd kon worden. Dit leidde er toe dat veel meer activiteiten werden aangeboden, met name op sportgebied. Jongeren in IJsland sporten sowieso 5x per week. Dit gaat onder professionele begeleiding. Ouders werden nauw betrokken. Een ouderwacht werd ingesteld en er kwam een avondklok voor jongere kinderen. Ouders raakten veel sterker betrokken bij hun kinderen. Ze waren er voor ze, gingen meer in gesprek met ze. Voor de verschillende activiteiten kwamen ook de nodige faciliteiten. Een klein land als IJsland doet het heden ten dage goed op het sportieve vlak. Nu 20 jaar later is het alcohol- en middelengebruik onder jongeren in IJsland het laagste ter wereld. Uiteraard kunnen we IJsland niet met Nederland vergelijken. IJsland telt zo’n 350.000 inwoners waarvan de meesten in de hoofdstad wonen. Er is dus gemakkelijker wat te regelen. Ook krijgen jongeren een sportpas, zodat ze grotendeels gratis kunnen sporten. Toch kunnen we veel van hun visie en aanpak leren. Duidelijk is ook dat dit stap bij stap gaat. Vergeet niet dat IJsland hier meer dan 20 jaar over gedaan heeft. *Lees verder onder de video...*
We hebben de initiatiefnemers uit IJsland ontmoet. Eerst op de ‘voor-de-jeugd-dag’ in de Westergasfabriek te Amsterdam. Ook zijn ze op Urk geweest voor een ontmoeting met de Raad. Urk werd een van de 6 pilotgemeenten van Nederland voor dit project, samen met Hardenberg, Amersfoort, Texel, Sudwest-Fryslan, de Kempen en Texel. Dit project staat onder begeleiding van het Trimbos Instituut en het NJI. Met gepaste trots mag ik wel zeggen dat Urk het in dit rijtje niet slecht doet. We hebben een enthousiast projectteam wat regelmatig bij elkaar komt. Ook hebben we een vergadering met staatssecretaris Paul Blokhuis over onze preventieve aanpak gehad. Naast onze activiteiten (denk aan de workshop met de Oranje Leeuwinnen, Urk got talent, preventielessen, inzet buurtsportcoaches, stoppen-met-roken-avond, gesprekken met jongeren) investeren we ook in de openbare ruimte (sportboulevard, mountainbikeparcours, Place X, verlichting en aanleg paden).
Twee keer is er nu een uitgebreide enquete onder 15 en 16 jarigen afgenomen. Nu mogen we niet direct grote resultaten verwachten, maar we zien toch kleine succesjes. Die moet je vieren, hoe klein ze ook zijn. We willen toewerken naar een veilige en gezonde leefomgeving. Een andere way of life. Dat was mooi te zien in een documentaire van de BBC over de IJslandse aanpak. Jongeren onder de 18 die vrijwilligerswerk doen (ouderen helpen, plantsoenen schoffelen) begrepen zelfs de vraagstelling van de documentairemakers niet. Het was vanzelfsprekend geworden dat je voor je achttiende geen alcohol nuttigde, niet rookte en geen verdovende middelen gebruikte.
Is er op Urk dan sprake van overmatig gebruik van alcohol en verdovende middelen? Nee, zeker niet. Zowel binnen Flevoland als in vergelijking met Nederland zitten we op een gemiddeld niveau en op sommige gebieden er onder (behalve dan het roken, daar steken we boven de rest uit). Maar het is ons te doen om een gezonde jeugd, omdat we op Urk heel veel jeugd hebben. 50% is onder de 23 jaar. Dat heeft geen enkele gemeente. Daarom hebben we een belangrijke opdracht. DURF mee te doen, want we kunnen dit niet alleen. ‘It takes a village to raise a child’. Wanneer we met z’n allen gaan voor een gezond en veilig Urk biedt dit geweldige kansen voor de toekomst. DURF!
